Vuil Vel - Marita de Sterck (E-book)
Als tweede jeugdboek heb ik gekozen voor Vuil Vel van Marita de Sterck. Opnieuw een geïllustreerd jeugdboek. In dit boek werden de illustraties verzorgd door Jonas Thys.
" Een sprookjesboek zoals u er nog nooit een las." (M. de Sterck., 2015)
Nog voor de echte inleiding of voor de 40 sprookjes beginnen, lezen we de zin: "een sprookjesboek zoals u er nog nooit een las." Met deze veelbelovende woorden gaat het boek dus van start. Hier en in de inleiding vinden we wat achtergrondinformatie over de sprookjes.
Niet geschikt voor kinderen! Of toch...?
In dit boek worden dus 40 Vlaamse sprookjes verteld. Deze haalde Marita uit oude handschriften, archieven en vergeten collecties. Ze selecteerde hiervoor speciaal enkele gedurfde volkssprookjes waarin agressie en erotiek een grote rol spelen. Deze werden natuurlijk niet letterlijk overgenomen, maar zijn herwerkt tot vlot leesbare verhalen, steeds ongecensureerd. De verhalen confronteerden kinderen en volwassenen uit negentiende-eeuws Vlaanderen met hun minder mooie kanten.
Het merendeel van deze veertig sprookjes zijn toch wel heel heftig. Een van de opvallendste thema's waren drama's waar een machtspersoon (soms ook in een gezin) de controle verliest en vaak verschillende gruweldaden begaat. Zo zijn er meerdere sprookjes te vinden. Sprookjes die het stereotype beeld van een sprookje helemaal doen verdwijnen. Ik had het er zelf soms moeilijk mee om ze te lezen. Ongecensureerd is echt wel een kernwoord in deze verhalenbundel.
Gelukkig vinden we in de inleiding wel een hoop omkadering over waarom men deze bundel heeft uitgebracht. Het eigenlijke doel is om de jongeren van nu kennis te laten maken met het ongewone van vroeger, naast een boel morele vragen zijn er in de gruwel en het ongewone ook een boel gelijkenissen te vinden met het leven de dag van vandaag. De sprookjes zijn soms keihard, maar bevatten mits omkadering heel wat wijze lessen en vaak ook een vleugje humor. In een les Nederlands kunnen ze volgens mij wel dienen als stof tot een heleboel interessante gesprekken.
Leven verhalenbundels zoals deze nog lang en gelukkig?
Als je het mij vraagt wel. De combinatie van de gruwel, de humor, de wijze lessen en het venster dat ons laat terugkijken in de tijd lijken mij echt tijdloos. Naast het feit dat het interessant is om aan jongeren mee te geven dat sprookjes niet altijd de vrolijke Disneyverhalen zijn, is het altijd interessant om te keuvelen over het ongecensureerde verleden. De dag van vandaag zijn we grote fan van censuur, maar dit neemt niet weg dat er tijden waren dat dit anders was. Het heden vergelijken met het verleden is volgens mij echt een goede manier om tot nieuwe inzichten te komen en alles vanuit andere perspectieven te bekijken. We moeten zeker het verleden niet terughalen, maar de wijze lessen die we eruit kunnen trekken moeten we de nieuwe generaties niet onthouden. Daarom ben ik grote fan van leesmateriaal zoals dit. Hopelijk krijg ik ooit een onderwerp tijdens de stagelessen waar deze verhalenbundel van pas kan komen. Ik kan niet wachten om te zien hoe jongeren kijken naar de grote verschillen en gelijkenissen met het heden en het verleden. 1 ding is zo goed als zeker: interessante gesprekken gegarandeerd!